Eşref Bitlis

Eşref Bitlis, 1933 yılında Malatya’da doğmuş, Kara Harp Okulu’ndan 1956 yılında mezun olmuştur. Türk Silahlı Kuvvetleri’nde çeşitli görevlerde bulunmuş, özellikle istihbarat ve özel harp alanlarındaki uzmanlığıyla öne çıkmıştır. 1980’li yıllarda PKK’ya karşı yürütülen mücadelede hem askerî başarıları hem de halkla kurduğu diyalogla dikkat çekmiştir. Sadece silahlı önlemlerle değil, sosyal ve kültürel yaklaşımlarla da bölgedeki huzurun sağlanabileceğine inanmıştır. Bu görüşleri nedeniyle zaman zaman devlet içindeki bazı kesimlerle fikir ayrılıkları yaşamıştır.

1990’lı yıllarda Jandarma Genel Komutanı olarak görev yaparken, özellikle Körfez Savaşı sonrası Türkiye’nin içinde bulunduğu jeopolitik durumu derinlemesine değerlendirmiş ve ABD'nin bölgedeki faaliyetlerine karşı net bir tavır almıştır. Irak’ın kuzeyinde yaşanan gelişmelerin Türkiye’ye etkileri konusunda uyarılarda bulunmuş, Türkiye'nin ulusal güvenliğini ilgilendiren meselelerde dış müdahalelere karşı mesafeli bir duruş sergilemiştir.

17 Şubat 1993’te Ankara’da bindiği askeri uçağın düşmesi sonucu hayatını kaybetmiştir. Olayın nedeni resmî olarak “uçakta buzlanma” olarak açıklansa da, birçok kişi bu olayın bir kaza değil, suikast olduğunu düşünmektedir. Bitlis’in, ölmeden önce devlet içinde yasa dışı yapılanmalar hakkında bilgi topladığı ve bu konuda bazı adımlar atmayı planladığı ileri sürülmektedir. Ölümü, gazeteci Uğur Mumcu’nun suikastıyla aynı döneme denk gelmiş, bu iki olay kamuoyunda derin devlet tartışmalarını tetiklemiştir.

Eşref Bitlis, devletin bağımsızlığına, milletin birliğine ve iç barışa inanan bir komutan olarak hatırlanmakta; millî bir duruşun, halkla kurulan güven ilişkilerinin ve sahadaki gerçeklerin önemini vurgulayan bir çizginin temsilcisi olarak anılmaktadır. Ölümünün üzerinden yıllar geçmiş olmasına rağmen, hâlâ aydınlatılamamış olması onu Türkiye’nin yakın tarihindeki en tartışmalı ve etkileyici figürlerinden biri hâline getirmiştir.